İlimiz Hakkında

20.05.2019 1027

FİZİKİ YAPI

Denizli, Anadolu yarımadasının güneybatısında, Ege bölgesinin güneydoğusunda, Ege-İç Anadolu ve Akdeniz Bölgeleri arasında bir geçit teşkil eder.

Çameli, Kale ve Beyağaç ilçeleri Akdeniz; Sarayköy, kısmen Buldan ve Denizli merkez ilçesinin Çürüksu Vadisi Ege, diğer ilçeleri ile İç Anadolu Bölgesi iklimine dahil olmakta, bu durum iklim ve bitki örtüsü üzerine etki yapmaktadır. 

Sınır itibariyle doğudan Burdur, Isparta, Afyon ve batıdan Aydın, Manisa, kuzeyden Uşak, güneyden ise Muğla illeri ile komşu bulunmaktadır. 

İl topraklarının %47´ si dağlar, %28´ si ovalar, %23´ ü platolar ve %2´ si yaylalardan oluşmaktadır. 

İl 28 0 30´- 29 0 30´ doğu meridyenleri ile 37 0 12´- 38 0 12´ kuzey paralelleri arasındadır. Genellikle Akdeniz basıncının tesiri altına girer. 11868 km 2 genişliği olan ilde nüfus yoğunluğu 64´ dür. Denizden yüksekliği 354 mt´ dir.

Yüzölçümü                          :11.861 Km2’dir

Türkiye Yüzölçümüne oranı   :%1,4

Rakımı                                 :354 mt

İklim ve Bitki Örtüsü               :Akdeniz İklimi – Karasal İklim

Yıllık Ortalama Sıcaklığı         :16,2 Derece

Yıllık Yağış Ortalaması           :556,5 mm (1970-2011 yılları)

YERYÜZÜ ŞEKİLLERİ


Denizli ili yüzey şekilleri bakımından dalgalıdır. Alçak ve yüksek ovalar, yaylalar ve dağlar birbirini tamamlar. Arazisi denizden yüksektir. Deniz yüzeyine en yakın yer Sarayköy ilçesi olup, 170 metre rakımındadır. Denizli 354, Buldan 609, Güney 800, Çal ve Çardak 850, Acıpayam ve Tavas 950, Çivril 975, Kale 1000, Çameli ise 1359 metre rakımındadır. Alçak kısımlar; Böceli, Goncalı, Sarayköy ve Denizli ovaları ile Buldan ilçesinin Büyük Menderes vadisidir.

Karcı Dağı’nın kuzey eteklerine düşen Denizli kent merkezi, meğilli bir arazi üzerinde bulunur ve bu arazi hafif tepeler dizisi ile Çürüksu vadisindeki alçak ovalardan ayrılır.

İKLİM ÖZELLİKLERİ

Denizli ili Türkiye coğrafi haritasında, Ege bölgesinde olmasına rağmen, iklim olarak Ege bölgesinin iklimi tamamen görülmez. Kıyı kesiminden iç bölgelere geçit yerinde olduğundan, az da olsa iç bölgelerin karasal iklimi hissedilir. Ege bölgesi ikliminden, sıcaklık olarak biraz düşük farklılıklar görülebilir. Denizli  ilinde, dağlar ekseriyetle denize dik olarak uzandığından denizden  gelen rüzgarlara açık bulunmaktadır. Kışlar ılık ve yağışlı geçmektedir.

YAYLALAR

YATAĞAN KEFE YAYLASI

Anadolu´ya ilk gelen Oğuz Boylarının yerleşim yerlerinden birisi olan Yatağan kasabasına 5 km. mesafede olan Kefe yaylası, Yatağan ile Honaz ilçesinin bazı köylerini birbirine bağlayan asfalt yol üzerinde yer alır. 1100 m. rakımlı yaylada karaçam, kızılçam ve ardıç ağaçları mevcuttur. 
Elektrik, su, çadır, piknik alanları, Wc, duş, restoran, market, kasap ve çeşitli spor alanları gibi altyapı ve üst yapıları belediyesince tamamlanarak 2000 yılından bu yana iç turizme hizmet etmektedir.
Kefe yaylasında her yıl Ağustos ayı ilk haftasında önemli etkinlikler yapılmaktadır. Yatağan, Denizli-Antalya karayolu üzerinde güzergâh dışında kalmasına rağmen yaylanın temiz havası ve bol oksijeni, huzuru ve sakinliği, hizmete giren sosyal tesisleri ve iletişim ağı ile dünya bağlantısı sağlandığı için talep patlaması olmaktadır. Yatağan kasabasının bıçak üretiminde önemli bir yeri vardır. Kasaba bu turizm potansiyelini her yıl Ağustos ayında düzenlediği Bıçakçılık ve Kefe Yaylası Şenlikleri ile pekiştirmektedir.

BEYAĞAÇ TOPUKLU YAYLASI

On beş hektar civarında kısmen dalgalı bir düzlüğü bulunmaktadır. Etrafındaki heybetli ağaçları, havası, soğuk ve kaliteli içme suyu kaynakları ile ünlüdür. Günübirlik piknik ve çadırlı kamp için uygundur. İlçe merkezine 20 km. uzaklıkta yaklaşık 1700 rakımlıdır. Yaylanın batısındaki tepelerden Gökova körfezini ve yaz aylarında gün batımını izlemek çok keyiflidir.Beyağaç topuklu yaylası güneş enerjisiyle aydınlatılmaktadır. Büyük organizasyonlara ev sahipliği yapabilecek kapasiteye sahip olan topuklu yaylasında ; Restorant, fırın, tandır kuyusu ve alabalık havuzları vardır. Ayrıca çim futbol ve voleybol sahaları geçtiğimiz yıllarda hizmete açılarak ziyaretçilerin kullanımına sunulmuştur. Yaylada Alt yapı çalışmaları tamamlanmış durumdadır. Çeşme , Duş ve  tuvaletler imkanları  vardır. Toplu halde organizasyonlar için 200 kişilik yer hazırdır. Çocuk parkı mevcuttur  ve ahşap -kıl çadırında geceleme imkanı vardır. Yayladaki toplam yatak sayısı 70’dır. Yaylada  sosyal tesis ve kapladığı alan itibariyle 2 futbol takımının aynı anda kamp yapabilir.
Tesisleri büyük beğeni görmektedir. Ayrıca köyceğiz üzerinde yol yapım çalışması programa alınmıştır. Yolun bir kısmı stabilizedir. Yaylaya Beyağaç ilçesi üzerinden ulaşım mümkündür.Her yıl haziran ayında Topuklu Yaylasında şenlikler düzenlenmektedir. Bu organizasyonlarda yağlı pehlivan güreşleri, Halk Konserleri ve çeşitli gösteriler yapılmaktadır.

YUKARI-AŞAĞI ERİKLİ YAYLASI 

Honaz’a 10 km. mesafededir. Etrafı tamamen çam ağaçları ile kaplı geniş düz bir arazidir. Lala Bağlar Yaylası: Honaz ilçesine 3 km.’lik mesafede, etrafı çam ormanları ile kaplı, fazla büyük olmayan düz arazidir.

SÜLEYMANLI YAYLASI 

Buldan ilçesine asfalt yol ile bağlı 8 km.lik bir mesafededir. Geniş düzlük bir alandadır. İçi tamamen sazlarla kaplı, büyük bir göle sahiptir. Göl kenarında yaklaşık 30 yıllık ve halen çalışır durumda 8 odalı otel vardır. Çam ağaçlarıyla kaplı, fazla yüksek olmayan dağlar vardır.

LALA BAĞLAR YAYLASI

Honaz ilcesine 3 km. uzaklıktadır. Yolu topraktır. Konaklama ve altyapı tesisleri yoktur. Etrafı çam ormanı ile kaplıdır.

TASDELEN YAYLASI 

Babadağ ilçesine 5,  Sarayköy ilçesine 20 km.lik mesafede olup, stabilize yol ile bağlıdır. Hisarköy’de “Attuda” antik kenti vardır. Yayla üzerinden 23 km.lik yol ile Aphrodisias’a ulaşılmaktadır. Yayla engebeli arazide olup, çam-kestane-ceviz,vb. ağaçlarla kaplıdır.

KARAGÖZ YAYLASI  

Kapuz Mağarasının da yer aldığı bu yayla, Çameli ılçesindedir.Çam ağaçlarıyla kuşatılmış bu yaylada bol su bulunmaktadır. 

 

M.Ö.4000’ler

  Kalkolitik Dönem

M.Ö.3000-2000

  İlk Tunç Çağı

M.Ö.2000-1200/1100

 Orta Tunç Çağı ve Son Tunç Çağları

M.Ö.1800

 Denizli’nin Arzava Siyasal Birliği içinde yer alması

M.Ö.1200’ler

 Deniz kavimleri göçü

M.Ö.1100’ler

 Deniz kavimleri göçüyle Hitit Devleti’nin yıkılması

M.Ö.546

 Ahameniş Kralı ll.Kiros’un Lidya Krallığını ortadan kaldırılması

M.Ö.360

 Hellespontos, Misya, Lidya ve Karyasatraplarının Pers  Merkezi Yetkesi’ne baş kaldırışı

M.Ö.334

 Büyük ıskender’in Anadolu seferi ile Denizli yöresindeki Pers   etkinliğine son verilmesi.

M.Ö.246

II.Antiokos’un karısı Laodikeia’yı ziyareti sırasında Laodikeia kentinin kurulması.

M.Ö.188

Roma, Bergama, Selevkoslar arasında barış antlaşmasının yapılması.

649

Muaviye’nin Kıbrıs seferi

1070

Türkler’in Denizli’de ilk kez görülmeleri.

1077

Denizli’nin Türkler tarafından fethi

1097

Denizli’nin Bizans’ın eline geçmesi

1102

I. Kılıç Aslan’ın Denizli’yi fethi

1119

Denizli’nin yeniden Bizans’ın eline geçmesi

1148

Haçlıların Denizli’den geçmeleri

1190

Frederik Barbaros komutasındaki bir Haçlı ordusunun Denizli’den   geçmesi

1207

Denizli’nin yeniden Türklerin eline geçmesi

1259

Türkmenlerin, Denizli’nin yönetimini ele geçirmeleri

1288

Denizli’nin Germiyanoğulları egemenliğine girmesi

1300-1368

Denizli’de ınançoğulları egemenliği

1368

Denizli’nin yeniden Germiyanoğulları egemenliğine     girmesi

1391

Denizli’nin Osmanlıların eline geçmesi

1403

Timur’un Denizli’yi Germiyanoğulları’na geri vermesi

1429

Denizli’nin kesin olarak Osmanlı egemenliğine girmesi

1874

Denizli’de ilk rüştiye mektebinin  (ortaokul) açılması

1876

Denizli’de ilk belediyenin kurulması

1879

İzmir-Aydın Demiryolu’nun Sarayköy’e dek   uzatılmasına ilişkin bir antlaşmanın yapılması

1883

Yapılan yönetim değişikliği ile Denizli’nin Sarayköy, Buldan ve Tavas kazalarının bağlandığı bir sancak

 haline getirilmesi.

1884

Çal kazasının Denizli sancağına bağlanması

1888

Acıpayam Kazası’nın, Denizli sancağına bağlanması, Sarayköy demiryolu hattının Dinar’a dek uzatılmasının kararlaştırılması

1910

Denizli’nin ‘Bağımsız Mutasarrıflık’ haline getirilmesi

22 Mart 1919

İzmir’de toplanan Redd-i ılhak Kongresi’ne Denizli’den bir kurulun katılması

25 Nisan 1919

İstanbul Hükümeti’nin şehzade Abdürrahim Efendi başkanlığındaki bir öğüt kurulunu Denizli’ye göndermesi

15 Mayıs 1919

İzmir’in Yunanlılarca işgali üzerine, Denizli’de bir protesto mitingi düzenlenmesi

16 Mayıs 1919

Yunan işgalinin protesto edilmesi amacıyla Tavas’ta da bir miting düzenlenmesi

17 Mayıs 1919

İşgale karşı Çal’da bir miting düzenlenmesi

29 Mayıs 1919

Denizli Redd-i ılhak Cemiyeti’nin kurulması

8 Haziran 1919

Sarayköy’de bir Kuva-yi Milliye Cephesi’nin oluşturulması

10 Haziran 1919

Denizli’de Heyet-i Milliye’nin ve Sarayköy cephesinin Oluşturulması

3 Ağustos 1919

İstanbul Hükümetinin Denizli’de incelemelerde bulunmak üzere Jandarma Genel Komutanı Ali Kemal Paşa’yı göndermesi

7 Ağustos 1919

Denizli Mutasarrıfı Faik Bey’in Dahiliye Nezareti’ne bir telgraf çekerek , Kuva-yi Milliye’nin dağıtılması buyruğunu geri çevirmesi                                 

18 Ağustos 1919

Denizli delegelerinin Sivas Kongresi’ne katılmak üzere kentten ayrılması                                             

12 Ocak 1920

Emin Efendi ve Faik Bey’in ıstanbul’da toplanan Meclisi Mebusan’a Denizli milletvekili olarak katılması

21 Haziran 1920

Çopur Musa çetesinin Çivril’i basması

5 Temmuz 1920

Yunanlıların Buldan’a ve Çal’ın bazı köylerine girmesi

8 Temmuz 1920

Demirci Mehmet Efe’nin adamlarından Sökeli Ali Efe’nin Denizli’de öldürülmesi

9 Temmuz 1920

Denizli’ye giren Demirci Mehmet Efe’nin, Sökeli Ali Efe nin ölümünden sorumlu tuttuğu 60 kişiyi öldürtmesi

29 Temmuz 1920

Yarbay Nazmi Bey’in 57. Tümen Komutanı ve Mutasarrıf vekili olarak Denizli’ye gelmesi

18 Ocak 1921

Çivril’in Yunan işgaline uğraması

1 Nisan 1921

Çivril’in ikinci kez bir işgale uğraması

30 Ağustos 1922

Çivril’in Büyük Taarruz neticesinde Yunan işgalinden kurtarılması                                         

4 Eylül 1922

Buldan’ın işgalden kurtarılması

 

Kaynak: